Czego mogę się uczyć od Syrofenicjanki?

homilia – czwartek V tygodnia okresu zwykłego, 10 lutego 2022
1 Krl 11, 4-13; Ps 106, 3-4. 35-36. 37. 40; Mk 7, 24-30

Jezus udał się w okolice Tyru. „Chciał, żeby nikt o tym nie wiedział, nie mógł jednak pozostać w ukryciu”. Nigdy nie czynił niczego „na pokaz”, „żeby być widzianym”. Jeśli coś robił, to z naturalnością i świadomy, „nie może się ukryć miasto położone na górze” (Mt 5, 14). Unikał spektakularności, choć wiemy, że przed podjęciem działalności publicznej, na pustyni, takim pokusom również został poddany. O co w takim razie Mu chodzi i dlaczego w okolice Tyru szedł z nastawieniem, „żeby nikt o tym nie wiedział”? Dzięki drugiemu Ewangeliście, św. Mateuszowi, usłyszymy Jezusa, który tam, w Tyrze, mówi: „Jestem posłany tylko do owiec, które poginęły z domu Izraela” (Mt 15, 24). A z Ewangelii wg św. Jana znamy wyznanie Jezusa: „Mam także inne owce, które nie są z tej owczarni. I te muszę przyprowadzić i będą słuchać głosu mego, i nastanie jedna owczarnia, jeden pasterz” (J 10, 16). Widzimy, że Jezus szanuje plan Ojca, który Go posłał. A Ojciec posłał go najpierw do Izraela, i taką drogę wybrał nie przeciw reszcie świata, ale ze względu na cały świat.

Dlatego dziś wyobraziłem sobie i chciałbym wam zaproponować wyobrażenie sobie, że ta sytuacja została zapisana i jest nam opowiadana jako owcom, które „poginęły z domu Izraela”. Jest opowiadana nam, do których Jezus został posłany. Już tutaj możemy odkryć jakiś opór w sobie. Ja? Czy ja jestem owcą zaginioną, pogubioną? Skądże! Przecież jestem w kaplicy na Mszy świętej, jestem na rekolekcjach! Może inni tacy są, ale nie ja. Tendencję, by szybko odnosić słowo Boga do innych, możemy w sobie zauważyć. Czego mogę się nauczyć od tej Syrofenicjanki? Tak, od tej poganki mogę się czegoś nauczyć! Brak gotowości uczenia się od osób spoza granic Izraela, tj. od pogan, Jezus zarzucił ziomkom w Nazarecie. Przypomniał im wdowę z Sarepty Sydońskiej i trędowatego Naamana, którzy nie byli wcale idealni, ale jak potrafili otwierali się na miłosierdzie.

Najpierw, mogę się nauczyć od tej kobiety żarliwości w modlitwie prośby. To niby takie oczywiste, że matka prosi o łaskę uzdrowienia i uwolnienia dla córki. Ona, czego dowiadujemy się dzięki św. Mateuszowi, wręcz przeżywa w sobie dramat córki. Woła: „Ulituj się nade mną, Panie, Synu Dawida! Moja córka jest ciężko dręczona przez złego ducha” (Mt 15, 22). Tak utożsamia się z córką, że miłosierdzie okazane córce odbierze także jako miłosierdzie okazane sobie samej. W adhortacji o powołaniu do świętości we współczesnym świecie papież Franciszek przypomniał, że „błaganie wstawiennicze ma szczególną wartość, ponieważ jest aktem zaufania Bogu, a zarazem wyrazem miłości bliźniego”. I dodał: „Niektórzy, z powodu uprzedzeń spirytualistycznych są przekonani, że modlitwa powinna być czystą kontemplacją Boga, bez rozproszeń, tak jakby imiona i twarze braci były zakłóceniami, których należy unikać” (GeE 154). Czy jednak ona, matka, której córka cierpi, i czy jakakolwiek matka albo ojciec potrafiliby modlić się nie pamiętając o wstrząsających lękach i najpiękniejszych marzeniach swoich dzieci? Papież w adhortacji przywołuje słowa z drugiej księgi Machabejskiej, które Juda Machabeusz słyszy w sennym widzeniu; słowa o Jeremiaszu, Bożym proroku: „To jest przyjaciel naszych braci, który wiele modli się za naród i za całe święte miasto” (2 Mch 15, 14).

Dalej, czego mogę się nauczyć od tej kobiety? Słuchając tej historii zauważam coś, co nazwałbym syndromem: „moja sytuacja nie jest tak poważna”. To już wyszło wcześniej, gdy trudno mi było spotkać się z tym, że jestem owcą zagubioną. Tłumaczę się, że ja nie jestem opętany przez złego ducha, jak tamta dziewczynka. I wracają do mnie dwa zdania z nauczania bł. Franciszka Jordana, odkryte albo odkryte z większą świadomością, jesienią ubiegłego roku: „Łatwiej jest nawrócić grzesznika żyjącego w świecie niż zakonnika, który uległ zaślepieniu” (21.06.1901); „Łatwiej jest nawrócić wielkiego grzesznika niż kogoś oziębłego” (18.10.1901).[1] Ten syndrom: „moja sytuacja nie jest tak poważna”, być może skutecznie uśpił czujność Salomona. Kiedyś, zanim w młodości prosił Boga o „serce pełne rozsądku… do rozróżniania dobra od zła” (1 Krl 3, 9), był zdolny złożyć na ołtarzu „tysiąc ofiar całopalnych” dla jedynego Boga. A na starość, - tej informacji Kościół nam oszczędził w czytaniu -, „miał siedemset żon-księżniczek i trzysta żon drugorzędnych” (1 Krl 11, 3). A sedno problemu było w tym, że jego serce odwróciło się od jedynego Boga ku bożkom. Jego serce zostało jakby rozszarpane na tysiąc kawałków nie tylko ze względu na żony, ale ze względu na bożków, którym składał ofiary. To los człowieka, który przemądrzale twierdzi, że jemu nie grozi to, co zagraża innym, i jeszcze się tragicznie usypia jak refren powtarzanym: „moja sytuacja nie jest tak poważna”. I stacza się w życiu jak po równi pochyłej.

Trzeci impuls, - gdy przyglądam się spotkaniu Jezusa z Syrofenicjanką -, odkrywam jako lekarstwo dane w kontekście przez chwilą usłyszanej diagnozy. Ten impuls to „okruszyna”: „Tak, Panie, lecz i szczenięta pod stołem jedzą okruszyny po dzieciach” (Mk 7, 28). Okruszyna może być kanałem wielkiej łaski Bożej. Lekarstwem w obliczy syndromu: „moja sytuacja nie jest tak poważna”, jest wierność w małych rzeczach. Tu ani Syrofenicjanka ani my nie odkrywamy Ameryki. Nie odkrywa jej również bł. Franciszek Jordan, ale powtarza jako owoc lektury Ewangelii i życia Ewangelią: „Chciałbym wam to dzisiaj szczególnie położyć na sercu, abyście wszyscy byli wierni w małych rzeczach! Powinniście być wierni najpierw dlatego, że taka jest wola Boga, ale też dlatego, że wierność w małych rzeczach chroni przed większymi błędami! Jeśli ktoś jest wierny w małych rzeczach, nie popadnie zbyt łatwo w wielkie błędy” (8.07.1898). Nasz założyciel nie wymyślał też nic nowego, ale po prostu przypominał mądrość poprzednich pokoleń: „Jak mówi święta Teresa, podniesione w imię posłuszeństwa źdźbło jest warte więcej niż cuda zdziałane na własną rękę” (12.10.1895). A mając 62 lata zapisał sobie w dzienniku: „Lepiej być biednym robaczkiem, jeśli Bóg tego chce… niż Serafinem, jeśli Bóg tego nie chce. 20.2.1910” (DD III/13). Nie był już młodzieniaszkiem i robiąc tę notatkę przestrzegał nie innych, ale siebie (dziennik pisał dla siebie, choć i my z tego teraz możemy skorzystać). Ta myśl to najwyraźniej owoc rozmyślania o tajemnicy życia ukrytego Jezusa Chrystusa w Nazarecie.[2]

 PSz

2022 02 04 rekolekcje ld adoracja NS 600x337

[1] I jeszcze: „Łatwiej jest nawrócić kogoś, kto popełnił jakiś poważny błąd, niż wykorzenić ducha świata” (22.03.1901).

[2] Zob. Pierre Chaignon SJ, Betrachtungen für Priester oder der Priester geheiligt durch die Uebung des Gebetes. II. Band, Brixen 1871, S. 252-258. „(…) tak i ty już wolę Bożą obierz sobie za jedyne życia twego prawidło, i tak według tej woli najświętszej miarkuj wszystkie sprawy i wszystkie żądze twoje, iżbyś wolał raczej robakiem być na ziemi, gdyby Pan tego chciał, niż Serafinem nawet, gdybyś mógł nim zostać wbrew woli Pańskiej” (Pierre Chaignon SJ, Rozmyślania dla kapłanów czyli Droga do świętości kapłańskiej przez modlitwę wewnętrzną, Warszawa 1893, s. 132).